De Wet en de ANVR Reisvoorwaarden:

In de wet (op de pakketreizen) wordt op meerdere plaatsen aandacht besteed aan de situatie dat de pakketreisovereenkomst niet of niet ongewijzigd kan worden uitgevoerd omdat zich op de plaats van bestemming (of in de onmiddellijke omgeving daarvan) onvermijdbare en buitengewone omstandigheden voordoen die aanzienlijke gevolgen hebben voor de uitvoering van de pakketreis. Zowel de (reis)organisator als de reiziger kunnen in sommige situaties de reisovereenkomst beëindigen (dat is de wettelijke term maar wij gebruiken liever de woorden: opzeggen of annuleren).

De reiziger heeft het recht om kosteloos te annuleren (op te zeggen) als zich op de plaats van bestemming of in de onmiddellijke omgeving daarvan onvermijdbare en buitengewone omstandigheden voordoen die aanzienlijke gevolgen hebben voor de uitvoering van de pakketreis.

Dit recht staat in artikel 7:509 lid 3 Burgerlijk Wetboek en is nader geformuleerd in de ANVR Reisvoorwaarden (artikel 9.9)

Maar ook de organisator heeft het recht om de pakketreisovereenkomst te beëindigen (onder verplichting de vooruitbetaalde reisgelden dan terug te betalen) als hij niet kan uitvoeren ten gevolge van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden. De organisator moet de reiziger onverwijld en voor het begin van de reis hierover informeren. De organisator is dan geen schadevergoeding verschuldigd (artikel 7:509 lid 5 BW). 

Het kan ook nodig zijn om de reis aan te passen (in de wet nader uitgewerkt in artikel 7:508 en 510 lid 6 BW ) als de pakketreis deels niet uitgevoerd kan worden ten gevolge van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden.

Als het niet kunnen uitvoeren van gedeeltes van de reis aanzienlijke gevolgen heeft en de organisator geen alternatieven aanbiedt dan wel de reiziger die afwijst heeft de reiziger in voorkomend geval recht op een prijsverlaging, maar de reiziger kan ook besluiten kosteloos te beëindigen (annuleren). Als organisator heb je het recht om de reisovereenkomst aan te passen als het gaat om onbeduidende wijzigingen (artikel 7:508 lid 1 BW en artikel 5.1 ANVR Reisvoorwaarden). Wat onbeduidende wijzigingen zijn, staat niet precies in de wet maar kijk hiervoor naar  de artikelen 5.2 en 7.2 in de ANVR Reisvoorwaarden. Let wel:  de vraag of een reiziger een wijziging moet accepteren of niet, hangt van de omstandigheden af en is niet altijd eenvoudig te beantwoorden.

China: ontradend advies voor vakanties (niet-essentiële reizen)
In het geval een gebied, regio of land wordt getroffen door een ramp o.i.d. kan  het Ministerie van Buitenlandse Zaken adviseren niet-essentiële reizen (zoals vakanties) niet uit te voeren of zelfs alle reizen te ontraden. Dit wordt aangegeven door het Ministerie met de kleur oranje resp. rood.

Als de reis nog niet is aangevangen doet de organisator er ons inziens verstandig aan om zo snel mogelijk met de reiziger in contact te treden om alternatieven te bespreken.  

Reisorganisatoren kunnen hun reizen dan aanpassen (of verplaatsen) naar gebieden, waar geen problemen zijn (groen) of waar met de nodige voorzorgsmaatregelen de vakantie alsnog kan worden uitgevoerd (geel). Indien dit leidt tot de conclusie dat de problemen ter plaatse aanzienlijke gevolgen hebben voor de uitvoering van de pakketreis, kan zowel de reisorganisator  als de reiziger kosteloos annuleren zonder dat de reiziger recht heeft op een  schadevergoeding.

Voor het vaste land van China (m.u.v. Hongkong en Macau) is het reisadvies ‘oranje’ en is ons advies om reizigers kosteloos te laten annuleren.

Maatregelen van andere lokale autoriteiten zoals in Italië
Lastiger wordt het bij maatregelen van lokale autoriteiten zoals we nu in Italië zien. We geven een aantal voorbeelden om de situatie te verduidelijken. Zie echter steeds ook het actuele Reisadvies Italië van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.  

Op dit moment zijn er gebieden in Noord Italië met code rood (niet reizen), code oranje (Alleen noodzakelijke reizen) en code geel ( Let op: veiligheidsrisico’s).

• Wanneer een organisator een opera-pakketreis heeft georganiseerd (reis, verblijf + ticket opera) en de opera gaat niet door, door een besluit van de (lokale) autoriteiten, kan de reiziger een beroep doen op de wet en op art. 9.9 van de ANVR-reisvoorwaarden. Als het ticket voor de opera voor de reiziger een essentieel onderdeel voor het maken van de reis was en de opera gaat niet door dan heeft dit immers aanzienlijke gevolgen voor de uitvoering van de reis die de reiziger heeft geboekt en aan de reiziger is bevestigd. De organisator kan een alternatief voorstellen (artikel 5.2 van de Reisvoorwaarden) maar dat hoeft niet geaccepteerd te worden door de reiziger. De reiziger heeft dan het recht om de reis kosteloos te annuleren.
• Indien de organisator een stedentrip aanbiedt (reis + verblijf) waarbij de reiziger zelf tickets koopt voor musea en/of opera ligt dit anders. Van het boeken van die entreetickets hoeft en zal de organisator veelal niet op de hoogte zijn. De organisator kan de reis dan in beginsel gewoon uitvoeren. De reiziger die de intentie heeft om naar theater e.d. te gaan, kan deze zelf geregelde activiteiten niet uitvoeren. De ANVR staat op het standpunt dat in het geval de organisator de reis ongewijzigd kan uitvoeren,  er onvoldoende grond is voor de reiziger om kosteloos te annuleren. In beginsel stellen wij ons in deze situatie dus op het standpunt dat als de reiziger niet meer wil reizen, hij uiteraard kan annuleren, maar dan tegen de geldende annuleringskosten.
• Er is een rondreis van 3 weken geboekt, waarbij één of enkele onderdelen aangepast dienen te worden. Kan de reiziger kosteloos opzeggen?
  Als van de 20 activiteiten er 2 aangepast dienen te worden en er geschikte, minimaal gelijkwaardige/vergelijkbare alternatieven kunnen worden geboden dan wel hiervoor een passende prijsverlaging wordt geboden, stelt de ANVR zich op het standpunt dat dit mogelijk is zonder dat de reiziger dit kan ‘aangrijpen’ om de hele reis kosteloos te kunnen annuleren.
• Wat zijn nu precies essentiële wijzigingen?
  Ingrijpende wijzigingen zijn wijzigingen in de voornaamste kenmerken van een reis. Die voornaamste kenmerken moet een reisorganisator voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst aan de klant mededelen. Indien dat vervoer per vliegtuig naar hotel XYZ in Milaan is, kan de reisorganisator daar niet een busreis of een bezoek aan Turijn van maken. Wat betreft het hotel: Als het nieuwe hotel de voornaamste kenmerken heeft (zelfde of hogere klasse, gelijke bereikbaarheid, minimaal gelijke kenmerken als zwembad e.d. )  en de klant hiervan tijdig op de hoogte wordt gesteld, achten wij dit voorstelbaar maar nogmaals: dit zal van geval tot geval moeten worden beoordeeld en het is  niet precies duidelijk wat een geschillencommissie of rechter hierover oordeelt.

Uiteraard is de uitkomst van een eventueel geschil hierover met de reiziger altijd afhankelijk van alle omstandigheden van het geval en dus ook wat er (eventueel) met het reisbureau/organisator is besproken over de keus voor juist deze bestemming.

Het door mij geleverde theaterticket is (qua waarde) een klein onderdeel van de pakketreis. Is het niet zo dat bij minder dan 25% van waarde op de totale reis dit niet van belang is?
Dit is een veel voorkomend misverstand. De regel is als volgt: wanneer je alleen bemiddeld hebt bij een vliegticket of alleen een hotelaccommodatie , is er geen sprake van een pakketreis. De ANVR boekingsvoorwaarden zijn van toepassing; niet de reisvoorwaarden. Dit verandert niet wanneer een ander klein onderdeel (minder dan 25%) hieraan wordt toegevoegd. Anders gesteld: met het toevoegen van een museumticket (qua waarde <25%) aan een accommodatie heeft de klant niet opeens een pakketreis.
Dit is echter niet het geval wanneer sowieso al een pakketreis aan de klant wordt aangeboden.

Hoe ver van tevoren kan de reiziger annuleren?
Je wordt als organisator wellicht geconfronteerd met de situatie dat je reizigers hebt die bijvoorbeeld pas in april 2020 naar een gebied gaan waar nu maatregelen zijn genomen tegen het Corona-virus. De vraag is of die reizigers nu al kunnen opzeggen. Bij opzegging op dit moment gaat de reiziger er nu al vanuit dat de organisator zijn afspraken t.z.t. niet kan nakomen en geen geschikte alternatieven kan bieden. Dat is uiteraard nu nog niet vast te stellen dus een dergelijke opzegging door de reiziger vinden wij erg voorbarig. De reiziger kan uiteraard wel annuleren, maar dan tegen de geldende annuleringskosten. Het is uiteraard niet zo dat je als organisator de reiziger tot een dag voor vertrek in onzekerheid kan laten. Wanneer wel/niet kosteloos kan worden geannuleerd  per geval afhankelijk. Het is dus zeker verstandig om in overleg met de reiziger vroegtijdig te zoeken naar alternatieven; dat geeft een geruststelling bij de reiziger en ook zekerheid voor de organisator.

Calamiteitenfonds
Voor de volledigheid wijzen we erop dat het Calamiteitenfonds heeft bekend gemaakt geen dekking te bieden tegen het Corona virus. Bij de start van het Calamiteitenfonds is bewust gekozen voor een beperking tot molestsituaties of natuurrampen met als gevolg hetzij gevaar voor persoon en goed van de consument hetzij aangetaste infrastructuur.