Uit het onderzoek van Beelining (zie bijlage), dat is uitgevoerd in opdracht van de branchevereniging ANVR, blijkt dat zakelijke reizigers en vakantiepassagiers essentieel zijn voor elkaar. Een zakenreiziger genereert meer welvaart per reisbeweging, maar point-to-pointmaatschappijen (vakantievluchten) genereren de meeste welvaart per vlucht
Door vluchten met een kleine welvaartsbijdrage te vervangen door bestaande spoorverbindingen en de ruimte die daardoor ontstaat te benutten voor vluchten met een hoger maatschappelijk rendement, kan een capaciteit van 57.000 vluchten worden vrijgespeeld op Schiphol. Dit kan zonder dat de nationale welvaart daar significant onder lijdt. Essentieel is daarbij uiteraard wel dat er geïnvesteerd wordt in snelle spoorverbindingen.
De beperkte vluchtcapaciteit op Schiphol moet optimaal worden benut. SEO Economisch Onderzoek heeft eerder de welvaartsbijdrage van passagiers op vluchten naar diverse bestemmingen op Schiphol onderzocht. De ANVR heeft Beelining gevraagd de welvaartsbijdragen van de passagierssegmenten te actualiseren en op basis daarvan een advies uit te brengen over verstandige keuzes voor de toekomst van de luchthaven. Hierbij rekening houdend met de gevolgen van de coronapandemie.
Zakelijke reizigers en vakantiegangers zijn gebaat bij elkaars aanwezigheid
Het Beelining onderzoek constateert dat het aandeel vakantiepassagiers (of op familie/vrienden bezoek) tijdens de pandemie is toegenomen van 65% naar 74%. Dit kwam doordat de zakelijke markt harder werd geraakt gedurende Corona, en zich minder snel herstelde dan de vakantiemarkt. Ook bij een volledig herstel in 2024 blijft, naar verwachting, het aandeel vakantiepassagiers even hoog. Zakenreizigers dragen per passagiersbeweging relatief veel bij aan de nationale welvaart. Dat komt doordat zij meer waarde hechten aan kortere reistijden, relatief veel bijdragen aan de winst van luchtvaartmaatschappijen en zorgen voor productiviteitsstijgingen bij bedrijven. Per vlucht ligt de welvaartsbijdrage van zakenreizigers bij netwerk- en point-to-pointmaatschappijen respectievelijk 83% en 11% hoger dan die van reizigers met een vakantiemotief.
Zowel netwerkmaatschappijen als point-to-pointmaatschappijen leveren welvaartsbijdragen die aanzienlijk hoger zijn dan de negatieve effecten op het klimaat. Bij netwerkmaatschappijen kan ruim de helft (56%) van de welvaartsbijdrage worden toegeschreven aan vakantiepassagiers. Bij point-to-pointmaatschappijen is dat ruim driekwart (78%). Per vlucht genereren point-to-pointmaatschappijen 2,5x meer welvaart (circa 16.500 euro) dan netwerkmaatschappijen (ruim 6.500 euro). De verklaring hiervoor is dat netwerkmaatschappijen zich in grote mate richten op (buitenlandse) transferpassagiers, welke niet direct meetellen in een welvaartsanalyse voor Nederland.
Spoorverbindingen kunnen de capaciteit van 57.000 vluchten vervangen
De beschikbare capaciteit op Schiphol moet optimaal worden benut, en zoveel mogelijk worden ingezet voor vluchten naar bestemmingen die belangrijk zijn voor de Nederlandse welvaart. Wanneer capaciteit kan worden vrijgespeeld door vervoer per spoorverbinding aan te bieden, kan de welvaart toenemen door de vrijgekomen capaciteit in te zetten voor vluchten met een hoge welvaartsbijdrage. Bij een 8-tal bestemmingen op korte afstand van Schiphol met een alternatief per spoor gaat het dan om bijna 57.000 vluchten per jaar, die vervangen kunnen worden door vluchten met een hogere welvaartsbijdrage. Inherent hieraan is dat geïnvesteerd moet worden in extra treincapaciteit, en dat het spoor een volwaardige feeder moet zijn voor het hubnetwerk van Schiphol.
ANVR-directeur Frank Oostdam; "Zakenreizigers en vakantiepassagiers kunnen niet zonder elkaar, om rendabel en frequent te kunnen blijven vliegen op veel verschillende bestemmingen. Het belang van vakantiepassagiers is helder en neemt toe, zowel bij netwerk- als point-to-pointmaatschappijen. Als er keuzes moeten worden gemaakt, kijk dan niet naar kwantiteit van directe bestemmingen, maar naar de bijdrage die vluchten leveren aan de welvaart van Nederland. We willen immers een kwalitatief hoogwaardig netwerk van vluchten voor ons land. Het onderzoek geeft wederom aan dat de welvaartsbijdrage voor Nederland van de vluchten door point-to-pointmaatschappijen zeer hoog is in vergelijking met andere vluchten. Wij roepen Minister Harbers op de bijdrage van vluchten aan de welvaart van Nederland bepalend te laten zijn voor de keuzes die moeten worden gemaakt in de luchtvaart. Dat kan prima samengaan met de belangrijke hubfunctie van Schiphol."
